Genealogy  of      
        Halychyna /
              Eastern Galicia
www.halgal.com





Home About Galicia Vital Records Gazetteers Finding Your Village
Halgal Links           Disclaimer         Contact Photos Bilyi Kamin / Biały Kamień parish
Repatriation and Resettlement of Ethnic Poles Maps Immigration to Ellis Island from Czeremosznia and Usznia
Greek Catholic Records of the Central State Historical Archive of Ukraine, Lviv Emigration from Bialy Kamien through the Port of Hamburg
Roman Catholic Records of the Central State Historical Archive of Ukraine,  Lwów / Lviv   Bielawa Family (of Poznan region, not Galicia)
Great Books: Ukrainian Genealogy: A Beginner's Guide                                                              -Older Bielawa Generations    -Newer Bielawa Generations
Going Home: A Guide to Polish American Family History Research
 
 
 

Domaniów został wyzwolony 6 lutego 1945 roku przez jednostki 32 Korpusu Piechoty Gwardii, wchodzące w skład 5 Armii Gwardii, dowodzone przez gen. lejtnanta ALEKSANDRA RODIMCEWA. 12 czerwca 1945 roku zjawili się pierwsi przedstawiciele polskiej administracji. Powstał wówczas Posterunek Milicji Obywatelskiej. Pierwszym wójtem gminy Domaniów został JÓZEF MIKODA

Domaniów znany i nieznany (2)

powrót


Większość osadników, która napłynęła w wyniku zmiany granic Polski, pochodziła z kresów wschodnich, zwłaszcza z województw: tarnopolskiego (USZNIA) i lwowskiego (SOKOLNIKI). Nie brakowało też przybyszów z tzw. “centrali” - z kieleckiego, rzeszowskiego, krakowskiego i innych regionów Polski.


Kapliczka domkowa z początków XX w.

Po niepewnych i trudnych czasach, w jakich przyszło żyć pierwszym osadnikom, dziś Domaniów jest wsią stale i dynamicznie rozwijającą się.

Obok licznych prywatnych gospodarstw rolnych działa Gminna Spółdzielnia “Samopomoc Chłopska”, zajmująca się głównie skupem i sprzedażą rzepaku, zbóż i buraków, poza tym Spółdzielnia Kółek Rolniczych świadcząca usługi mechaniczne i warsztatowe, trudniąca się również sprzedażą węgla, paliw, nawozów sztucznych i materiałów siewnych. Znane są również: miejscowa piekarnia, Bank Spółdzielczy, zajmująca się produkcją opakowań z tektury firma “MAKART - BOX BOJAKOWSCY”, czy Warsztaty Usługowo- Naprawcze KTM, specjalizujące się w remontach i modernizacjach wszystkich typów cystern.

Funkcjonuje również Urząd Gminy, szkoła, ośrodek zdrowia, poczta, posterunek policji, remiza Ochotniczej Straży Pożarnej, kilka sklepów branży spożywczo - przemysłowej, bar “Rolnik” oraz Gminny Ośrodek Kultury z mieszczącą się w nim biblioteką, salą widowiskową, kawiarnią, pracownią plastyczną i techniczną.

Nie sposób pominąć szeroko znanej działalności orkiestry dętej Ochotniczej Straży Pożarnej, oraz chóru “JUBILAT”, Towarzystwa Miłośników Ziemi Domaniowskiej, czy Rady Gminnej Zrzeszenia Ludowych Zespołów Sportowych.

Domaniów nie ma wybitnych walorów turystycznych, ale wart jest zwiedzenia z uwagi na ciekawy zabytek sztuki sakralnej, jakim jest dominujący nad wsią kościół parafialny pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny.


Domaniowski ma już od 538 lat

Obecnie istniejącą świątynię poprzedzała kaplica, zapewne pod wezwaniem św. Tomasza, a następnie kościół wzmiankowany w 1234 roku, kiedy to po przeniesieniu wsi na prawo niemieckie, zatrzymano dla kościoła dwie i pół włóki.

Bryła świątyni, pochodząca z XIV wieku, została gruntownie przebudowana około 1700 roku, uzyskując wystrój barokowy.

Murowany jednonawowy kościół, z charakterystycznym kwadratowym prezbiterium, został odrestaurowany w 1934 roku za kadencji proboszcza KAROLA PASTUSZKA i za zezwoleniem arcybiskupa wrocławskiego kardynała - ADOLFA BERTRAMA.

Wówczas to poświęcono kamień węgielny pod rozbudowę świątyni. Aktu tego dokonał proboszcz katedry, doktor teologii i prawa kanonicznego JOSEF NEEWER. Kamień węgielny wmurowano pośrodku najwyższego stopnia przed ołtarzem głównym.

Podczas rozbudowy świątyni w 1934 roku podjęto decyzję o zdjęciu kopuły wieży. Po jej zdemontowaniu okazało się, że widnieją na niej trzy otwory i jedno wypuklenie. Ustalono, że uszkodzenia te powstały od dwóch strzałów jakie oddali z karabinów żołnierze po zakończeniu I wojny światowej. Przed oddaniem broni postanowili oni wystrzelać pozostałą amunicję. Dwóch mężczyzn wybrało sobie jako cel kopułę wieży. Jeden ze strzałów miał być oddany z większej odległości, gdyż pocisk nie zdołał przebić kopuły na wylot. Dziury zalutowano, ale ich nie pozłocono.


Skarby odnalezione w kuli

W miedzianej kopule odkryto wówczas dokument pochodzący z 1798 roku, oraz inny z imiennym wykazem ofiarodawców z 1825 roku, a także z 1908 roku, cztery fotografie, odznaczenia wojenne, kilka złotych monet i jeden egzemplarz “Schlesische Volkszeitung” z 1908 roku. Po renowacji, całość trafiła z powrotem do kopuły, przy czym dołożono jeszcze egzemplarz “Schlesische Volkszeitung” z 9 września 1934 roku oraz odpis dokumentu zamurowanego w kamieniu węgielnym.

W sierpniu 1934 roku wieżę na nowo pokryto blachą miedzianą, bowiem wcześniejszą zdjęto podczas I wojny światowej w 1917 roku i zużyto do celów wojennych. 10 września 1934 osadzono ponownie kopułę wieży. Kościół poświęcił kardynał ADOLF BERTRAM.

Po 63 latach, w 1997 roku, na skutek wichury jaka przeszła w maju nad Domaniowem, musiano również zdemontować kopułę i po remoncie osadzić ją ponownie. Zarówno pozłacana kula, wiatrowskaz z 1908 roku, jak i ozdobny metalowy krzyż o trójlistnym zakończeniu ramion , mogły runąć na ziemię. Staraniem księdza proboszcza HENRYKA MATUSZAKA, w połowie lutego 1998 rozpoczęto pilne prace remontowe pod kierunkiem inżyniera BOGUMIŁA GÓRNIAKA ze Stronia Śląskiego.

Co ciekawe - po zdemontowaniu miedzianej kuli okazało się, że na jej matowo-złotej powierzchni widoczne są ślady po pociskach. Historia się powtórzyła, przy czym stanowiła ona chyba efekt radości jakiegoś radzieckiego żołnierza, który w 1945 roku w ten sposób cieszył się ze zwycięstwa.

W kuli natrafiono na miedzianą tubę, z której wydobyto odręcznie spisany akt erekcyjny kościoła z 5 września 1825, monety i odznaczenia z przełomu XIX i XX wieku oraz nie wymienione wcześniej pocztówki z herbem Oławy, planem miasta i mapą okolic z 1907 roku oraz wspomniane materiały z 1934 roku.

Na podstawie znalezionych świadectw przeszłości, nietrudno ustalić daty związane z poszczególnymi fazami dokładania dokumentów do kuli (1798, 1825, 1908, 1934) - pokrywały się one z kolejnymi remontami obiektu.

Kulę, po odremontowaniu, poddano złoceniu, a “skarby” po skopiowaniu trafiły z powrotem do niej. Uzupełniono je współczesnymi materiałami, wśród których znalazły się m.in.: okolicznościowa moneta “Solidarności”, wizerunek papieża Jana Pawła II, kardynała Henryka Gulbinowicza, rys historyczny parafii od 1945 roku oraz egzemplarze gazet. Wieża domaniowskiej świątyni, zwieńczona barokowym hełmem z latarnią, oprócz historii ukrytej w kuli, mieści w swym wnętrzu także inny skarb. Jest nim spiżowy dzwon pochodzący z 1462 roku!

Uchodzi on za najstarszy w naszej okolicy. Gotycki nestor w kształcie kielicha jest trochę nadkruszony. Górną jego część zdobi łaciński tekst, wykonany gotycką majuskułą: “O rex gloriae veni cum pace” - przyjdź z pokojem królu chwały.

Na sercu, tętniącym od setek lat, gładkim od częstych uderzeń, błyszczy miejscami szlachetny kruszec. Zawieszony na stalowym ramieniu, kołysze się w towarzystwie nieco mniejszego, przywiezionego przez repatriantów ze wschodu po II wojnie światowej. Napis na nim umieszczony głosi, że został odlany w 1938 roku w odlewni dzwonów KAROLA SCHWABE w Białej, dzięki fundacji JANA BUBNOWSKIEGO z Uszni i ofiarom parafian, za pamięci księdza WILHELMA WŁODARCZYKA. Uwagę przyciąga również pięknie wykonany wizerunek Matki Boskiej i formułka modlitewna: “Królowo Korony Polskiej módl się za nami”. Oba donośnie nawołują do wspólnej modlitwy na wszystkich nabożeństwach. Dzwonią o poranku, o zmierzchu i na Anioł Pański, na cześć wiecznie pełnej chwały Maryi Panny.

Zbigniew Jakubowicz
Cdn.
Powyższy materiał powstał m.in. w oparciu o chronik des im Jahre 1224 urkundlich genannten Dorfes Thomaskirch, Kreis Ohlau, von Alfons Jaletzke.
 

www.halgal.com            Questions and Comments to Matthew Bielawa
Copyright
©2002     All rights reserved